Manifest w sprawie wolności wyrazu w sztuce i kulturze w erze cyfrowej

Rada Europy jest najstarszym i jedynym paneuropejskim organem wspierającymochronę praw człowiek, demokrację i praworządność dla 830 milionów obywateli w Europie. Czyni to w ramach zapisówEuropejskiej konwencji o ochronie praw człowieka z 1950 roku oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, który został powołany w1959 roku. Przez lata do aquiswłączono wiele instrumentów prawnych, monitorujących, budującychpotencjał ipodnoszących świadomość w obszarachpolityki mających znaczenie dla zapewnienia poszanowania i wdrożenia praw człowieka w życiu codziennym Europejczyków.

W czasach, kiedy demokracja poddawana jest ogromnej presji wynikającej z regionalnych iglobalnychwyzwańnatury politycznej, technologicznej, związanej ze zdrowiem iśrodowiskiem Ogromna skala dezinformacji i nasilającej się cenzury w Internecie, mediach społecznościowych i mediach głównego nurtu, a także fabrykacja mitów, rozprzestrzenienie sięskrajnie lewicowych bądź skrajnie prawicowych ruchów, rosnącenierówności społeczne i gospodarcze, degradacja środowiska i zmiany klimatyczne w wyniku emisji dwutlenku węgla, to tylko kilka przykładów., 70. rocznica podpisania Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka to dobry moment na podkreślenie kluczowej roli sztuki i kultury jako potężnych środków do utrzymywania konstruktywnego dialogu wdemokratycznych i otwartych społeczeństwach.

Często to właśnie artyści, eksperci i aktywiści zsektora kultury wskazują na problemy, głosząniewygodną prawdę, mówią to, co niewypowiedziane, i sprawiają, że widać to, co niewidoczne. Wykorzystują w tym celu dostępne sobie środki artystyczne i kulturowe, tworząc przestrzeń dla społecznej debaty w głównych ośrodkachpolitycznego dyskursuorazpoza nimi, a także w mediach społecznościowych.

Kontynent europejski mocno identyfikuje się ze wspólnymi wartościami i wieloletnimi demokratycznymi tradycjami, a wolność wyrazu, w tym wolność artystyczna, jest jegonajbardziej znaczącym inajważniejszym towarem eksportowym. Artykuł 10 Konwencji chroni prawo do wolności wyrazu, w tym swobodę wypowiedzi artystycznej. Wostatnich latach, kiedy demokracja mierzy się z nasilającymi się wyzwaniami, są dowody na coraz większą ingerencję ze strony pewnych organów państwowych w Europie w swobodęwypowiedzi artystycznej Szczegółowe informacje na temat ataków na swobodę artystyczną można znaleźć w następujących mediach społecznościowych i stronach internetowych: Freemuse; PEN International, Index on Censorship; Artists at Risk Connection, atakże naingerencję ze strony podmiotów pozapaństwowych. Dlatego też Komitet Sterujący ds. Kultury, Dziedzictwa i Krajobrazu Zgodnie ze Statutem Organizacji,CDCPP zdaje sobie sprawę z roli Rady Europy jako platformy konstruktywnego dialogu i udanej współpracy międzyrządowej w obszarze kultury od 1945 roku (Europejska Konwencja Kulturalna). pragnie podkreślić, że:

1. Prawa człowieka są niepodzielne. Wolność wyrazu jest podstawowym prawem człowieka;
2. Wolność wyrazu musi być chroniona, czy to przed nadużywaniemosiągnięć technologicznych, próbami uciszenia odmiennych głosów w społeczeństwie, czy też przed nadużywaniemwolności wyrazu do szerzenia narracji stwarzającej podziały, nietolerancjęi nienawiść;
3. Ekspresjaartystycznai kreatywnajest częścią wolności wyrazu, a artyści muszą być chronieni przed cenzurą i wszelkimi formami nacisków lub zastraszania. Wszelkie ograniczenia powinny być zgodne z Europejską konwencją o ochronie praw człowieka oraz orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka;
4. Ograniczenia swobody wyrazu i wolności artystycznej mają wpływ na całe społeczeństwo, pozbawiając go pluralizmu oraz siły procesu demokratycznego. Ekosystem wolności artystycznej wpływana edukację, rozwój kulturalny, standardy społeczno-gospodarcze, dobrobyt, jakość życia i spójność społeczną Zgodnie z Konwencją UNESCO w sprawie ochrony i promowania różnorodności form wyrazu kulturowego z 2005 roku. ;
5. To właśnie różnorodność kultur, języków, form artystycznych i swobodawyrazu artystycznego pielęgnujądialog kulturowy i współpracę. Wolność wyrazu znajduje odzwierciedlenie wróżnorodnym i stymulującym środowisku artystycznym ikulturalnym, a także przyczynia się do wzajemnego zrozumienia i współistnienia;
6. Wolność artystyczna jest wiązana, inter alia,z ciekawością, kreatywnością, innowacyjnością, samorealizacją, krytycznym myśleniem i tymi kompetencjami, które będą coraz bardziej potrzebne domediacji pomiędzy ludźmi a technologią: sztuka i kultura mają znaczenie kluczowe, jeśli chodzi o torowanie drogi do przyszłości ukierunkowanej na człowieka, która może być naznaczona inteligencją maszyn iinterakcją pomiędzy człowiekiem a maszyną;
7. Sztuka i kultura podkreślają, wyrażają, komunikują i przewidują reakcję człowieka na zmiany społeczne, a także zapewniają związekpomiędzy logiką gospodarczą/technologiczną azrównoważonym rozwojem. Kreatywność izróżnicowaneformy ekspresji kulturowej, możliwedo realizacjii stymulowane dziękiwolnościartystyczneji swobodziewyrazu, sązatem katalizatorami wytyczania zrównoważonych planów i polityki;
8. Siłaekspresji artystycznejdo komunikowania i otwierania się na nowe perspektywy iidee sprawia, że artysta, mobilność artystyczna oraz wolność artystyczna są strategicznymi zasobami dla społeczeństwa, które pomagają przezwyciężyć podziały isprostać współczesnym wyzwaniom w skali całej planety;
9. W tych trudnych czasach naznaczonych kryzysemzwiązanymz COVID-19,kiedymożliwość generowania przychodów przez artystów oraz sektor kulturyikreatywny jest bardzo utrudniona z powodu wdrażania środków ograniczających pandemię, ajednocześnie znaczenie sztuki ikultury jako zasobów społecznychmającychpomócludziom utrzymać zaangażowanie, poczucie przynależności i inspirację, stająsię jeszcze bardziej widoczne, ważne jest, by uwzględnić artystów i sektor kultury jako beneficjentów oferowanych przez państwa pakietów wspierających gospodarkę;
10. Współcześni artyści i pracownicy sektora kultury tworzą dziedzictwo jutra, często łącząc wswoich działaniach i produktach przeszłość, teraźniejszość i przyszłość. Ich praca inspiruje poprzez przewidywanie, snucie refleksji na temat społeczeństwa iupamiętnianie, wzmacnianie tożsamości indywidualnej i zbiorowej, a także podnoszenie świadomości demokratycznej;
11. Zaniedbywanie, uszkadzanie, fałszowanie i niszczenie dziedzictwa kulturowego, zwłaszcza wczasach kryzysu, narusza prawa człowieka. Ochrona, konserwacja iwzmocnieniedziedzictwa kulturowego są niezbędne do zapewnienia wolności wyrazu społeczeństwa;
12. Chcąc oddać hołd kluczowej roli sztuki, kultury i twórczości artystów w podejmowanych wysiłkach na rzecz ochrony praw człowieka, demokracji i praworządności, a także odwołując się do 30. wystawydzieł sztuki Rady Europy „Potrzebawolności. Sztuka europejskapo 1945 roku” (2012-2015), Organizację poproszono o zorganizowaniestworzeniecyfrowej #wystawy w celu zaprezentowaniadzieł sztuki i kultury zpaństw członkowskich, mówiącychbezpośrednio oobecnychposzukiwaniach wolności wyrazu i pokazującychartystów jako podmioty o znaczeniu krytycznym dla przetrwania dynamicznej demokracji we współczesnym zglobalizowanym społeczeństwie.